Projekt ustawy oraz rozporządzenia wprowadzających parametry jakości paliw stałych jest na ostatniej prostej – powiedziała w poniedziałek wiceminister rozwoju Jadwiga Emilewicz na zorganizowanej przez resort konferencji „Jak rozwiązać problem smogu?”. Jeszcze we wrześniu ustawa ma zostać przyjęta przez Radę Ministrów i przesłana do Sejmu. Znajdzie się w niej przełomowy dla rynku paliw w Polsce zapis, że muły i flotokoncentraty nie są paliwami stałymi, które można wykorzystywać w kotłach i paleniskach domowych oraz małych kotłowniach. Ustawa ma określać również graniczne parametry składników paliw dopuszczonych do sprzedaży. Cel jest prosty: wyeliminowanie z rynku najtańszych, najgorszej jakości paliw, których spalanie jest główną przyczyną smogu w Polsce. Nowe prawo obejmie zarówno paliwa produkowane w Polsce, jak i importowane. Inspekcja Handlowa otrzyma kompetencje do badania pryzm węgla w składach opałów. Aby kontrole były skuteczniejsze, jak zapowiada wiceminister Emilewicz, inspekcja zostanie wzmocniona kadrowo.
Wicepremier, minister rozwoju Mateusz Morawiecki na konferencji deklarował: – My traktujemy problem smogu śmiertelnie poważnie. Wszystkie te żarty, że powietrze jest w Polsce dobre wtedy, kiedy się je pogryzie, to można sobie wieczorem poopowiadać. Prawda jest taka, że kilkadziesiąt tysięcy osób umiera przedwcześnie z tego powodu.
Morawiecki ujawnił jeszcze jedną decyzję istotną dla samorządów decyzję rządu. Otóż wpływy z opłaty recyklingowej od sprzedaży torebek foliowych w sklepach nie zasilą budżetu państwa, tylko przeznaczone zostaną na walkę z niską emisją, a konkretnie na dotacje do wymiany kotłów domowych na ekologiczne. Będą to znaczone pieniądze, a ich dystrybucją zajmie się Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska. – To kilkaset milionów złotych w najbliższych latach. Pieniądze pozwolą zmniejszyć dystans dzielący nas od najbardziej rozwiniętych krajów. Wkrótce zbierze się Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów i zatwierdzi rozwiązania dotyczące walki z ubóstwem energetycznym – dodał wicepremier.
Przypomnijmy: od nowego roku za jednorazową torbę foliową sklepy będą pobierały od klientów opłatę recyklingową – maksymalnie 1 złoty. To efekt nowelizacji przez Sejm ustawy o gospodarce odpadami. Konkretną wysokość opłaty określi rozporządzenie, ale Ministerstwo Środowiska na razie zapowiada, że nie będzie ona wyższa, niż 20 groszy. Ustawa przewiduje, że nie trzeba będzie płacić za jednorazowe torby foliowe przeznaczone do pakowania m.in. towarów sypkich i pieczywa.
Na konferencji poświęconej walce ze smogiem sporo czasu poświęcono jednak dyskusji, czy zapowiadane przez resort rozwoju nowe przepisy określające dopuszczalne parametry węgla sprzedawanego na składach będą respektowane. Przypomniano, że na Śląsku od 1 września obowiązuje uchwała antysmogowa wprowadzająca zakazy spalania w domowych piecach m.in. mułów i flotokoncentratów oraz węgla o wilgotności przekraczającej 20 proc., ale problemem jest kontrola i egzekucja nowego prawa.
Blanka Romanowska z Departamentu Ochrony Środowiska Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego zwróciła uwagę, że choć straże gminne mają prawo kontrolować, czym ludzie palą w piecach, to nie mają uprawnień do nakładania kar. Tym zajmuje się policja. – To absurd prawny. Apelujemy, aby art. 334 prawa ochrony środowiska w tym zakresie został zmieniony i aby kompetencje strażników miejskich były większe – mówiła Romanowska.
Ministerstwo Rozwoju na taką propozycję patrzy niechętnie. – Strażnicy gminni nie są zainteresowani wystawianiem mandatów właścicielom nieruchomości za używanie niewłaściwego rodzaju paliwa, bo są znajomymi tych właścicieli. Wyposażenie ich w takie kompetencje nie rozwiąże sprawy – odpowiedziała wiceminister Emilewicz.
Romanowska: – Nie zgadzam się z taką oceną, ona podważa sens istnienia straży gminnych. Straże trzeba wspierać. Jeśli będą mogły wystawiać mandaty, to będą to robić!
Resort rozwoju, jak można było wywnioskować, nie zamierza jednak spełnić tego postulatu.
W Polsce jest ponad 5 mln domów jednorodzinnych. Jak ocenia Polski Alarm Smogowy, 70 proc. z nich ogrzewanych jest za pomocą przestarzałych technologicznie wysokoemisyjnych kotłów na paliwo stałe.
