– Gliwice zaczęły aktywnie sięgać po fundusze unijne, kiedy tylko stały się one dostępne dla krajów wówczas jeszcze kandydujących do Unii Europejskiej – podkreśla prezydent Gliwic Zygmunt Frankiewicz. Z tzw. funduszy przedakcesyjnych udało się przeprowadzić modelową rewitalizację terenów po zamkniętej Kopalni Węgla Kamiennego „Gliwice” i przekształcić je w nowoczesną strefę edukacji i biznesu „Nowe Gliwice”, czy też rozbudować miejską sieć wodno-kanalizacyjną.
Od początku członkostwa Polski w UE, Gliwice uzyskały z Brukseli łączne dofinansowanie w wysokości 1 miliarda 150 milionów zł. Z każdą kolejną perspektywą finansową rosła wartość i liczba projektów unijnych realizowanych przez miasto. W imponującą przemianę pokopalnianego terenu w „Nowe Gliwice” miasto zainwestowało 24 mln euro, wykorzystując środki unijne w wysokości 9,5 mln euro. Po 10 latach trzeba stwierdzić, że była to bardzo udana inwestycja. Powstało centrum nowoczesnego przemysłu, skupiające kilkadziesiąt firm z branży nowych technologii, a jednocześnie atrakcyjna, funkcjonalna miejska przestrzeń, która przyciąga mieszkańców wydarzeniami kulturalnymi i sportowymi.
Równie istotnym samorządowym projektem z pogranicza nauki, biznesu i innowacyjnego przemysłu było wybudowanie i wyposażenie kosztem ponad 24 mln zł siedziby Parku Naukowo-Technologicznego TECHNOPARK GLIWICE. Inwestycja w trzech czwartych (15,4 mln zł) została sfinansowana ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, przeznaczonych na rozwój inkubatorów i parków technologicznych.
Dzięki dotacjom unijnym miasto przeprowadziło również efektowne, szeroko zakrojone zagospodarowanie terenu wokół gliwickiej Radiostacji. Koszt prac wyniósł 7,57 mln zł, z czego Unia Europejska pokryła 6,43 mln zł. W ubiegłym roku gliwicka Radiostacja – niemy świadek niemieckiej prowokacji z 31 sierpnia 1939 r. – została wpisana na ogólnopolską listę Pomników Historii.
Z pieniędzy płynących z Brukseli w latach 2007–2013 skorzystał także gliwicki Zarząd Dróg Miejskich. Przy wsparciu UE przebudowany został m.in. odcinek Drogi Krajowej nr 88 oraz wiadukt nad linią kolejową. ZDM wdrożył również inteligentny system sterowania ruchem wraz z modernizacją wybranych sygnalizacji świetlnych. Wartość dofinansowania obu etapów projektu to ponad 50 mln zł z łącznej kwoty 60 mln zł.
Gliwickie wodociągi dzięki unijnej dotacji w wysokości 162 mln zł rozbudowały i zmodernizowały w latach 2007–2013 miejską sieć wodno-ściekową. Inwestycja miała wpływ na poprawę stanu środowiska w dorzeczu rzeki Kłodnicy, a co za tym idzie – na poprawę czystości Odry.
Najwięcej środków unijnych wpłynęło do budżetu Gliwic w latach 2014–2015. Wtedy realizowany był jeszcze największy projekt z perspektywy 2007–2013, czyli budowa Drogowej Trasy Średnicowej i rozpoczynały się projekty z nowego rozdania 2014–2020. W nim miasto pozyskało już 545,5 mln zł.
Dzięki wsparciu z Brukseli, od 2014 roku Gliwicom udało się zrealizować już ponad 100 projektów. Powstała m.in. „średnicówka”, czyli Drogowa Trasa Średnicowa, która obok autostrad A4 i A1 jest najważniejszą arterią w górnośląskiej konurbacji. Łączy Gliwice, Zabrze, Rudę Śląską, Świętochłowice, Chorzów i Katowice. Budowa śródmiejskiego odcinka DTŚ kosztem ponad 945 mln zł została dofinansowana przez UE na kwotę 443mln zł. Na budowę zachodniej części obwodnicy Gliwic od ul. Daszyńskiego do ul. Rybnickiej miasto pozyskało natomiast z Unii 116,7 mln zł. Całkowita wartość inwestycji wynosi 152,5 mln zł.
Dynamiczny rozwój miasta i rosnący ruch lokalny zadecydowały o dalszej rozbudowie systemu detekcji na terenie Gliwic. Główną innowacją jest w nim nadanie około 160 autobusom komunikacji publicznej priorytetu przejazdu przez skrzyżowania z sygnalizacją świetlną. W ramach inwestycji w mieście powstaną też m.in. stanowiska stacje ładowania samochodów elektrycznych. Koszt inwestycji wynosi ok. 30 mln zł, 85% refunduje Unia.
Na tym Gliwice nie poprzestają. W przyszłości w okolicach dworca kolejowego powstanie nowoczesne Centrum Przesiadkowe skupiające wszystkie środki transportu miejskiego w jednym miejscu i usprawniające przemieszczanie się podróżnych. Szacuje się, że całkowity koszt realizacji tego projektu może wynieść nawet ok. 250 mln zł. W ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych miasto zamierza ubiegać się o kwotę ok. 130 mln zł.
W dobie gwałtownych zmian klimatu Gliwice chcą również skutecznie zapobiegać podtopieniom i powodziom, modernizując i rozbudowując kanalizację deszczową. Także to przedsięwzięcie, realizowane równolegle na kilku gliwickich osiedlach, hojnie wspiera Unia Europejska.
Największe pieniądze z Unii przynoszą Gliwicom projekty związane z rozbudową bądź modernizacją infrastruktury miejskiej. Najwięcej jednak realizuje się w mieście europejskich projektów edukacyjnych. W latach 2014–2017 dofinansowanie z UE otrzymało ponad 50 przedsięwzięć gliwickich jednostek oświatowych.
– Gliwice rozwijają się w oparciu o przyjętą w 2002 roku strategię zrównoważonego rozwoju i fundusze unijne mają w tym swój niebagatelny udział. Dzięki środkom z UE wsparty został w Gliwicach sektor małych i średnich przedsiębiorstw, zwłaszcza firmy IT. Inwestycje w infrastrukturę transportową umożliwiły udostępnienie terenów nowym inwestorom i znacząco zwiększyły atrakcyjność inwestycyjną miasta. Dodatkowo, projekty realizowane w sektorze edukacji pozwalają na dostosowanie kształcenia w gliwickich szkołach i kompetencji uczniów do potrzeb pracodawców – ocenia prezydent Gliwic Zygmunt Frankiewicz.
Fot: M. Baranowski/UM Gliwice, Robert Neumann From The Sky/UM Gliwice,
M. Baranowski/UM Gliwice, T. Bulenda/UM Gliwice
