Na szczęście wygląda, że najgorszy dołek już za nami. Po rekordowo słabym 2016 roku wydatki inwestycyjne wyraźnie wzrosły. Choć są wciąż wyraźnie niższe niż w latach 2014-2015, nie mówiąc już o najlepszym jak dotąd pod tym względem okresie 2009-2010 – komentuje ogólną sytuację samorządów prof. Paweł Swianiewicz. Podobną sytuację obserwujemy w wydatkach związanych z funduszami europejskimi.
Ranking unijny
Dopiero w czwartym roku bieżącej 7-letniej perspektywy finansowej nastąpiło wyraźne odbicie. Mimo tego wzrost ten mimo, że bardzo wyraźny w porównaniu z rokiem 2016, oznaczał poziom dotacji w dalszym ciągu niższy niż w którymkolwiek z lat w okresie 2010-2015. – Pamiętając o tym, że budżet na lata 2014-2020 jest dla polskich samorządów najhojniejszy w całym dotychczasowym członkostwie w Unii Europejskiej, do wykorzystania tych środków pozostało już niewiele czasu – ostrzega Swianiewicz.
Tegoroczny ranking obejmuje wydatki finansowane przez dotacje unijne w latach 2014-2017. Dane do rankingu wykorzystania środków unijnych odnoszą się do dotacji pozyskiwanych przez samorządy i widocznych w ich wydatkach budżetowych. Do kwoty tej należałoby dodać jeszcze środki pozyskiwane przez spółki komunalne, podległe samorządom, ale samodzielnie składające projekty, których wydatki nie znajdują odzwierciedlenia w budżetach samorządowych. Dzięki przeprowadzanej corocznie przez „Wspólnotę” ankiecie wiemy w miarę precyzyjnie jaka jest skala tych środków w miastach na prawach powiatu.
Nasze zestawienie odnosi się do danych przeliczonych na jednego mieszkańca. Z zebranych informacji wynika, że w okresie 2014-2017 w 40 jednostkach samorządowych (około 1,5 proc. wszystkich) nie pojawiły się żadne dotacje unijne. W gronie tym znalazło się 18 gmin wiejskich, 6 małych miast, 6 miast powiatowych i 10 powiatów.
Ranking inwestycyjny
Metoda rankingu jest (niemal) identyczna jak w ubiegłym roku i dwa lata temu. Pod uwagę bierzemy całość wydatków majątkowych poniesionych w ciągu ostatnich trzech lat (w tym przypadku 2015-2017). W ten sposób chcemy uniknąć dużych, chwilowych wahań wskaźnika będącego podstawą rankingu. Wydatki inwestycyjne, zwłaszcza z mniejszych jednostkach, cechują się znaczną cyklicznością. W poszczególnych latach mogą być bardzo wysokie, co wiąże się z realizacją ważnej inwestycji, by potem okresowo spadać do znacznie niższego poziomu.
Poza wydatkami zapisanymi w budżecie staramy się uwzględniać także wydatki ponoszone ze środków własnych przez spółki komunalne. W tym celu od kilkunastu lat rozsyłamy ankiety do miast na prawach powiatu i miast powiatowych.
Więcej już wkrótce na: www.samorzadoweforum.pl
