Jak w wielu innych miastach Polski, także w Krakowie podejmowano próby ograniczenia sprzedaży alkoholu. Dla centrum miasta (1 dzielnica) podjęto uchwałę o ograniczeniu sprzedaży alkoholu w godzinach 22-6. Uchwała została przez przedsiębiorców zaskarżona. Wojewódzki Sąd Administracyjny uznał racje przedsiębiorców. Miasto odwołało się do Naczelnego Sądu Administracyjnego i czeka na rozstrzygnięcie. Aby nie czekać biernie na to rozstrzygnięcie miasto, wspólnie z częścią działających w Krakowie sieci sprzedaży alkoholu podjęło działania i wypracowano wspólnie pilotażowe warunki dobrych praktyk w zakresie odpowiedzialnej sprzedaży alkoholu. Kluczową rolę odegrała Krakowska Kongregacja Kupiecka, grupująca znaczną część sprzedawców alkoholu w Krakowie.
Jako dobre praktyki w zakresie odpowiedzialnej sprzedaży alkoholu uznano :
1. Dobrowolne wyłączenie sprzedaży w godz. 24-5:30.
2. Monitoring wewnętrzny i zewnętrzny i przycisk antynapadowy.
3. Zapewnienie przez przedsiębiorcę wewnątrz punktu sprzedaży alkoholu miejsca dla wszystkich oczekujących klientów.
4. Reagowanie na każdy przejaw chuligaństwa i niewłaściwych zachowań, związanych ze sprzedażą alkoholu.
Ze swej strony miasto zobowiązało się do następujących działań :
1. Wdroży system informowania o przedsiębiorcach realizujących dobre praktyki, w tym plakietka rekomendująca w zakresie odpowiedzialnej sprzedaży detalicznej alkoholu.
2. Zorganizuje szkolenia w sprawie odpowiedzialnej sprzedaży alkoholu.
3. Zintensyfikuje współpracę z Policją i Strażą Miejską w celu szybkiego reagowania na incydenty związane z niewłaściwymi zachowaniami po spożyciu alkoholu.
4. Wdroży działania mediacyjne w sytuacji zaistnienia konfliktu na linii przedsiębiorca – mieszkańcy, mającego związek ze sprzedażą alkoholu w punktach sprzedaży detalicznej podmiotów realizujących odpowiedzialną sprzedaż.
Wskazane dobre praktyki wielokrotnie były postulowane przez polskie samorządy, w tym
w szczególności miasto Kraków. W zdecydowanej większości nie były uwzględniane przez ustawodawcę. W ten niecodzienny sposób Kraków chce sprawdzić skuteczność postulowanych zasad.
Pilotaż rozpocznie się od 1.09.2019 r. i będzie trwał rok. Każdy może przystąpić, także po tym terminie, potem nastąpi ewaluacja (mieszkańcy, przedsiębiorcy, radni miasta i dzielnic, urzędnicy, media) i ewentualne zmiany. Wtedy będziemy pewnie też po rozstrzygnięciu w NSA.
Równolegle miasto na tych samych zasadach rozmawia z sieciami stacji paliwowych sprzedających alkohol. Także tam chcemy wypracować zasady odpowiedzialnej sprzedaży alkoholu.
Ogromnym wyzwaniem będzie kolejny etap prac nad odpowiedzialną sprzedażą alkoholu czyli wypracowanie dobrych praktyk dla sprzedaży alkoholu w gastronomii, klubach, pubach, dyskotekach. Kraków wykonał ogromną pracę nad ograniczeniem hałasu i zanieczyszczania miasta w wyniku odbywających się w różnych lokalach imprez rozrywkowych. Jednak dalej mieszkańcy uskarżają się na nocne hałasy, nadużywanie alkoholu, zanieczyszczanie miasta.
Pojawił się ostatnio pomysł powołania „nocnego burmistrza”, ale najważniejsze będzie wypracowanie i wdrożenie dobrych praktyk w zakresie funkcjonowania takich lokali. Kraków mocno „żyje nocą” i trudno to lekceważyć. Ale trzeba znaleźć jakąś równowagę między potrzebami rozrywki dla mieszkańców i turystów, zarabiania na tym pieniędzy przez przedsiębiorców i oczekiwaniami komfortu, spokoju i bezpieczeństwa dla mieszkańców, aby nie było hałasu, zanieczyszczeń, ekscesów. To ogromne wyzwanie dla Krakowa, jego mieszkańców i przedsiębiorców.
W Krakowie znaleziono sposób na ograniczenie sprzedaży detalicznej alkoholu w drodze rozmów, negocjacji i porozumienia. Teraz czas na znalezienie takiego porozumienia dla działalności rozrywkowej i związanej z tym sprzedaży alkoholu. Czy się uda? Często w Krakowie jako w pierwszym w Polsce mieście „testuje się” różne nowatorskie rozwiązania, także rozwiązania społeczne. To Kraków, jako pierwszy podjął działania antysmogowe i już od 1 września 2019 r. wchodzi zakaz używania paliw nie ekologicznych w granicach miasta. Udało się choć niewielu w to wierzyło. Może i tak będzie z odpowiedzialną sprzedażą alkoholu ? To co nie udało się uregulować prawem państwowym uda się uregulować porozumieniem społecznym? Proszę trzymać w tej sprawie kciuki za Kraków.
*zastępca prezydenta miasta Krakowa