W samorządach

Porozumienie burmistrza i urzędnika wyborczego – pytań nadal więcej niż odpowiedzi

Zaproponowany przez KBW poziom ogólności projektu sugeruje, że każdy z urzędników wyborczych będzie określał warunki jakie powinien mieć zapewnione do realizacji swoich zadań. W takiej sytuacji można obawiać się przerzucania odpowiedzialności na władze samorządowe za niewywiązanie się lub nieprawidłowe wywiązanie się z obowiązków przez urzędnika – czytamy w stanowisku Związku Miast Polskich. Zdaniem samorządowców przygotowany przez Krajowe Biuro Wyborcze projekt porozumienia z wójtami, burmistrzami, prezydentami miast w sprawie określenia warunków organizacyjno-administracyjnych i technicznych obsługi urzędników wyborczych oraz zasad pokrywania kosztów ich działania, jest niedopracowany.

Zasygnalizowane w załączonej opinii – często szczegółowe  zagadnienia – mają na celu zwrócenie uwagi na kwestie, które w związku ze zmianą przepisów Kodeksu Wyborczego należałoby rozstrzygnąć systemowo, w skali całego kraju, dla dobra sprawnego przeprowadzenia wyborów. Możliwe, że wiele z nich nie musi zostać wprowadzona do treści porozumienia, nie mniej wymaga zajęcia przez KBW jednoznacznego stanowiska, nim dojdzie do jego zawarcia.

 

Takie podejście pozwoli uniknąć sporów kompetencyjnych i interpretacyjnych, a tym samym pozwoli odpowiednio przygotować zasoby i skupić się w okresie przygotowywania i przeprowadzania wyborów na ich sprawnej realizacji, bez szkody dla realizacji innych zadań bieżących gmin – napisał Zygmunt Frankiewicz prezes Związku Miast Polskich do Magdaleny Pietrzak, szefowej Krajowego Biura Wyborczego.

 

Uwagi Związku Miast Polskich zostały podzielone na kilka części. Pierwszą z nich są kwestie nieujęte w projekcie porozumienia rozesłanego przez KBW, a których uregulowanie usprawniłoby współpracę na etapie jego wdrażania. To m.in. rozstrzygnięcie kwestii dostępu do baz danych osobowych, niezbędnych do wykonywania zadań przez urzędników wyborczych oraz pracowników samorządowych zapewniających ich obsługę.

 

 

Należy określić zasady odpowiedzialności za powierzony sprzęt; wskazać, ile urządzeń, o jakich parametrach technicznych, przepustowości minimalnej łącz internetowych, itp. Należy rozstrzygnąć, czy muszą to być urządzenia i łącza dedykowane do wyłącznej dyspozycji urzędnika wyborczego (jak w art. 162 §3 kodeksu wyborczego) – czytamy w stanowisku ZMP

 

 

Ważne zdaniem samorządowców jest ustalenie procedury postępowania w przypadku sporu kompetencyjnego pomiędzy urzędnikiem wyborczym a wójtem/burmistrzem/prezydentem, w sytuacji gdy polecenia urzędnika wyborczego wobec pracowników samorządowych wykonujących zadania na jego rzecz, nie mieszczą się, w zakresie wynikającym z ustawy i porozumienia oraz/lub są w ocenie wójta/burmistrza/prezydenta sprzeczne z prawem lub wytycznymi PKW.

 

W tym kontekście ważne jest także wskazanie tzw. szybkiej ścieżki, umożliwiającej modyfikację porozumienia, jeżeli pojawią się zadania/okoliczności istotne dla prawidłowości wykonania obowiązków wyborczych przez strony porozumienia – szczególnie istotne jest wskazanie trybu postępowania, w przypadku gdy wysokość dotacji przekazana przez KBW okaże się niewystarczająca na pokrycie kosztów realizacji zadań wynikających z porozumienia.

 

Jak informują samorządowcy w propozycji powtórzono dyspozycję ustawową dotyczącą czasu wykonywania zadań przez urzędników wyborczych, nie rozstrzygając kwestii istotnych z punktu widzenia zasobów i kosztów; w szczególności należy jednoznacznie wskazać na jaki okres wójt/burmistrz/prezydent ma zapewnić urzędnikowi wyborczemu wyposażone pomieszczenia biurowe – czy każdorazowo „od ogłoszenia aktu o zarządzeniu właściwych wyborów do dnia rozstrzygnięcia protestów wyborczych”, czy też KBW oczekuje, że urzędnik będzie mógł w całym okresie pełnienia funkcji korzystać z tego pomieszczenia; należy jednoznacznie wskazać czy urzędnik wyborczy w realizacji swoich zadań jest związany godzinami urzędowania urzędów (w innych sytuacjach niż określona w §1 ust. 2 pkt 4) projektu), czy też wójt/burmistrz/prezydent ma zapewnić dostęp do siedziby w każdym, wskazanym przez urzędnika wyborczego czasie.

 

 

Jak napisali samorządowcy należy podkreślić, że niezbędna do oceny możliwości wywiązania się z postanowień porozumienia przez gminy jest informacja o wysokości dotacji (lub algorytmu jej ustalania) dla poszczególnych samorządów oraz treść uchwał PKW, stanowiących wytyczne do realizacji zadań. 

 

 

Poza tym wśród najważniejszych postulatów znalazło się wykreślenie §1 ust. 2 pkt 6) w punkcie tym, zdaniem samorządowców, objęto porozumieniem obowiązki wykraczające poza dyspozycję art. 191g oraz zakres odpowiedzialności wójtów/burmistrzów/prezydentów wynikający z kodeksu wyborczego; zobowiązanie wójta/burmistrza/prezydenta do „przygotowywania projektów dokumentów związanych z zadaniami wykonywanymi przez urzędnika wyborczego” co przenosi odpowiedzialność za merytoryczne opracowanie dokumentu na pracowników urzędu.

 

Należy więc uznać, że KBW nie oczekuje obsługi kancelaryjnej urzędników wyborczych, piszą samorządowcy, (co mieści się w art. 191g), a wsparcia merytorycznego – postulat ten jest sprzeczny z istotą kodeksowej zmiany odpowiedzialności za realizację wybranych zadań – pozostawienie go bez zmian rodzi pytanie, kto będzie w praktyce ponosił odpowiedzialność merytoryczną za kwestie zawarte w dokumentach –wójt/burmistrz/prezydent jako przełożony służbowy pracownika, czy też urzędnik wyborczy, jako ustawowo odpowiedzialny za stronę merytoryczną przeprowadzenia wyborów w gminach; żeby uniknąć sporów interpretacyjnych i kompetencyjnych proponujemy już na tym etapie nadać zadaniu prawidłowe, odzwierciedlające.

 

Jak napisali samorządowcy należy podkreślić, że niezbędna do oceny możliwości wywiązania się z postanowień porozumienia przez gminy jest informacja o wysokości dotacji (lub algorytmu jej ustalania) dla poszczególnych samorządów oraz treść uchwał PKW, stanowiących wytyczne do realizacji zadań. Konieczne jest też uzyskanie pewności, że kwota dotacji uwzględnia, istotne z punktu widzenia kosztochłonności, zmiany przepisów prawa (w tym np. obsługi administracyjnej lokali OKW wcześniej zabezpieczanej przez członków OKW wskazywanych przez wójta/burmistrza, prezydenta spośród pracowników instytucji, w których znajdował się lokal wyborczy czy istotnie zwiększonego zakresu zadań dotyczących wsparcia informatycznego i kosztów wyposażenia). Krytycznym staje się również brak informacji dotyczących oczekiwania wobec wójtów/burmistrzów/prezydentów w zakresie dotyczącym zapewnienia nagrywania i transmisji prac OKW.

 

 

Realizacja 1 pkt.2 ppkt.7) (wypłata wynagrodzenia urzędnikom wyborczym) bezwzględnie wymaga przyjęcia jednolitej (w skali kraju) interpretacji przepisów . Przyjmując bowiem do realizacji powyższe zadanie gmina staje się płatnikiem (nieistotne jest w tym momencie źródło finansowania), na którym ciążą określone przepisami powszechnie obowiązującymi obowiązki w zakresie prawidłowego wypłacenia wynagrodzenia (w tym ustalenia składek i zaliczki na podatek).

 

 

Zdaniem samorządowców wiele kwestii wymaga zdecydowanego doprecyzowania. M.in.:

W §1  ust. 2 konieczne jest doprecyzowanie katalogu potrzeb ze wskazaniem minimalnych oczekiwanych standardów ich realizacji (np. dla sprzętu, liczby pracowników, czasu realizacji). Zaproponowany przez KBW poziom ogólności projektu sugeruje, że każdy z urzędników wyborczych indywidualnie będzie określał warunki jakie powinien mieć zapewnione do realizacji swoich zadań. W takiej sytuacji można obawiać się przerzucania odpowiedzialności na prezydenta/wójta/ burmistrza za niewywiązanie się lub nieprawidłowe wywiązanie się z obowiązków przez urzędnika wyborczego, w sytuacji gdy możliwości prezydenta/wójta/burmistrza będą ograniczone wysokością dotacji.  Poniżej,  przykłady szczegółowych kwestii, które powinny zostać systemowo rozstrzygnięte  lub zestandaryzowane:

 

a.        §1 ust. 2 pkt 1) [pomieszczenia biurowe] – należy  wskazać standard minimalny dla biura i wyposażenia oraz rozstrzygnąć czy pomieszczenie ma być dostępne po godzinach urzędowania również poza dyżurem, o którym mowa w pkt. 4) (istotne dla oszacowania i rozliczenia kosztów),

 

b.      §1 ust. 2 pkt 2) [materiały biurowe] – należy określić limit rzeczowy lub finansowy zadania, w którym musi się zmieścić urzędnik wyborczy składając zapotrzebowanie lub w inny sposób doprecyzować ten zakres (istotne dla oszacowania i rozliczenia kosztów),

 

c.       §1 ust. 2 pkt 3) [łączność telefoniczna, informatyczna, urządzenia biurowe] – należy określić zasady odpowiedzialności za powierzony sprzęt; wskazać, ile urządzeń, o jakich parametrach technicznych, przepustowości minimalnej łącz internetowych, itp. Należy rozstrzygnąć, czy muszą to być urządzenia i łącza dedykowane do wyłącznej dyspozycji urzędnika wyborczego (jak w art. 162 §3 kodeksu wyborczego). (istotne dla oszacowania i rozliczenia kosztów),

 

d.      §1 ust. 2 pkt 4) [możliwość pracy w dniu wyborów, w tym przyjmowania dokumentów do depozytu] – należy rozstrzygnąć jednoznacznie, czy przyjmowanie dokumentów do depozytu przez urzędnika wyborczego oraz odbiór kopii protokołów przez wójta/burmistrza/prezydenta mogą być realizowane równocześnie, przy użyciu tego samego zasobu (jak miało to miejsce przed uszczupleniem kompetencji wójta/burmistrza/prezydenta),

 

e.      §1 ust. 2 pkt 5) [transport, w tym transport kart do głosowania] – należy rozstrzygnąć jednoznacznie czy transport kart do głosowania do obwodów, za których dostarczenie odpowiada urzędnik wyborczy i transport innych materiałów niezbędnych do pracy obwodowych komisji, za których dostarczenie odpowiada wójt/burmistrz/prezydent, mogą być realizowane równocześnie, przy użyciu tego samego zasobu (jak miało to miejsce przed uszczupleniem kompetencji wójta/burmistrza/prezydenta),

 

f.        §1 ust. 2 pkt 6) nadać brzmienie „6) Obsługa kancelaryjna urzędników wyborczych” i uszczegółowić oczekiwania w tym zakresie – (istotne dla oszacowania i rozliczenia kosztów oraz zabezpieczenia realizacji bieżących zadań gminy).

Należy tutaj zwrócić uwagę, że żaden z punktów §1 nie precyzuje wprost „osobowej” obsługi urzędników wyborczych tj. organizacyjnej, administracyjnej i technicznej pomocy w realizacji zadań (innej niż polegającej na przygotowywaniu projektów dokumentów) w postaci np. serwisu informatycznego, pomocy w rozpowszechnianiu informacji - obwieszczeń wyborczych na terenie gminy, pomocy w zadaniach związanych z organizacją pierwszych posiedzeń i szkoleń członków OKW, pomocy w przygotowaniu materiałów wyborczych,  w tym pakietów do głosowania korespondencyjnego czy rozdzieleniu kart do głosowania na obwody. 

 

Podkreślić należy, że zakres pożądanego przez konkretnego urzędnika wyborczego wsparcia będzie zróżnicowany i uzależniony m.in. od jego kompetencji, a koszt wsparcia od poziomu wynagrodzeń w danym urzędzie  – porozumienie powinno gwarantować gminom pełen zwrot kosztów na określonych ramowo, zestandaryzowanych zasadach,

 

g.       realizacja   §1 pkt.2 ppkt.7) (wypłata wynagrodzenia urzędnikom wyborczym) bezwzględnie wymaga przyjęcia jednolitej (w skali kraju) interpretacji przepisów (zagadnienia poruszone w piśmie do Minister Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27.04.2018 r. – kopia w załączeniu). Przyjmując bowiem do realizacji powyższe zadanie gmina staje się płatnikiem (nieistotne jest w tym momencie źródło finansowania), na którym ciążą określone przepisami powszechnie obowiązującymi obowiązki w zakresie prawidłowego wypłacenia wynagrodzenia (w tym ustalenia składek i zaliczki na podatek).

 

Do realizacji tego obowiązku konieczne jest wskazanie sposobu wypłaty i przekazanie danych osobowych niezbędnych do jej realizacji – wykaz urzędników wyborczych (który ma stanowić załącznik do porozumienia) powinien więc uwzględniać adres zamieszkania, nr PESEL i nr rachunku bankowego na który ma zostać dokonana zapłata, a porozumienie określać zasady przetwarzania powierzonych danych). KBW powinno być zobowiązane do przekazania gminom informacji stanowiącej podstawę wypłaty w terminach umożliwiających realizację dyspozycji finansowej zgodnie z zasadami wynikającymi z uchwały PKW. To KBW w porozumieniu z właściwym ministrem, a nie każdy z samorządów indywidualnie,  powinna ustalić i przekazać jednolite wytyczne dotyczące obciążeń tego wynagrodzenia (ZUS, podatek dochodowy) i obowiązku wystawienia PIT. 

 

 

 

Do pobrania:

 

Projekt porozumienia przygotowany przez KBW <link file:109370_blank download file>

 

 

Stanowisko ZMP <link file:11121>

 

https://www.flickr.com/photos/lplewnia/

Aby zapewnić prawidłowe działanie i wygląd niniejszego serwisu oraz aby go stale ulepszać, stosujemy takie technologie jak pliki cookie oraz usługi firm Adobe oraz Google. Ponieważ cenimy Twoją prywatność, prosimy o zgodę na wykorzystanie tych technologii.

Zgoda na wszystkie
Zgoda na wybrane