W wystąpieniu Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca uwagę na problemy pojawiające się w praktyce na gruncie stosowania art. 68 ust. 2a pkt 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami, sygnalizowane w skargach obywateli, którzy nabyli od jednostki samorządu terytorialnego lub Skarbu Państwa lokal mieszkalny z zastosowaniem bonifikaty. Zgodnie z obowiązującymi przepisami nabywca, przez okres 5 lat, nie może zbyć ani wykorzystać lokalu na inny cel niż mieszkaniowy, w przeciwnym razie zobowiązany jest do zwrotu bonifikaty. Ustawa ściśle określa wyjątki od tej zasady, które nie uwzględniają jednak nabycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, mimo że nabycie takiego lokalu spełnia cel regulacji, jakim było umożliwienie obywatelom obrotu mieszkaniami z bonifikatą, pod warunkiem przeznaczenia środków uzyskanych ze sprzedaży na cel mieszkaniowy. Ponadto obywatele podnoszą w skargach, że gminy żądają zwrotu całej bonifikaty, bez względu na to, jaką część środków uzyskanych ze sprzedaży mieszkania przeznaczono na nabycie innego lokalu mieszkalnego. W praktyce bonifikatę należy zwrócić także w przypadku przeznaczenia środków ze sprzedaży lokalu na nakłady związane z wybudowaniem domu na zakupionej nieruchomości, bądź też związane z wykończeniem lub remontem nabytego lokalu, czy na spłatę kredytu zaciągniętego w celu nabycia większego lokalu. Poruszona problematyka była przedmiotem wystąpienia Rzecznika w 2008 r., jednak Ministerstwo Infrastruktury nie podzieliło wówczas przedstawionych zastrzeżeń. Rzecznik Praw Obywatelskich zwraca się o rozważenie celowości podjęcia działań legislacyjnych w celu wyeliminowania wątpliwości powstających na tle stosowania omawianego przepisu prawa.
(Wystąpienie Rzecznika Praw Obywatelskich do Ministerstwa Transportu z 5 sierpnia 2013 r., sygn. akt RPO/721137/12/IV/507.2 RZ)
