Wiceminister cyfryzacji Witold Kołodziejski podczas przemówienia w Sejmie. Fot. K.Białoskórski/Sejm
Informacja sektora publicznego jest ważnym materiałem wyjściowym dla produktów i usług związanych z zasobami cyfrowymi o dotychczas niewykorzystanym potencjale. Podmioty publiczne wytwarzają, gromadzą lub przechowują ogromną ilość informacji i treści, poczynając od danych statystycznych czy gospodarczych, poprzez materiały archiwalne, po zdigitalizowane księgozbiory lub kolekcje dzieł sztuki. Wraz z rewolucją cyfrową istotnie wzrosła wartość tego źródła dla innowacyjnych produktów lub usług wykorzystujących takie zasoby. Dzięki tej ustawie łatwiejsze będzie wykorzystanie tego potencjału.
Projekt ustawy implementuje dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/37/UE z 26 czerwca 2013 r. zmieniającą dyrektywę 2003/98/WE w sprawie ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego (tzw. dyrektywa re-use). Uwzględnia on podstawową zmianę dyrektywy 2003/98/WE, którą jest rozszerzenie jej zakresu podmiotowego o biblioteki, muzea i archiwa, ponieważ treści będące w posiadaniu tych podmiotów do tej pory, na gruncie poprzedniej dyrektywy, podlegały wyłączeniu z ponownego wykorzystywania.
Dotychczas ponownemu wykorzystywaniu podlegały jedynie informacje publiczne. Po wejściu w życie ustawy zasoby tych instytucji, które nie korzystają z ochrony praw autorskich, jak np. zdigitalizowane dzieła sztuki, reprodukcje materiałów archiwalnych czy publikacje elektroniczne, będą mogły być ponownie wykorzystywane na zasadach określonych w ustawie.
W trakcie prac w Sejmie w Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych projekt ustawy został poszerzony o dane Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej oraz Państwowego Instytutu Geologicznego. Oznacza to, że informacje sektora publicznego będące w posiadaniu tych instytucji, jak np. dane meteorologiczne, będą przekazywane nieodpłatnie do ponownego wykorzystywania, o co postulowały od dawna organizacje pozarządowe. Jest to więc niewątpliwy przełom w udostępnianiu tych danych.
Ponadto rząd zaproponował nowy sposób wdrożenia zmienianej dyrektywy w polskim porządku prawnym, który zapewni, że rozwiązania dotyczące ponownego wykorzystywania będą bardziej przejrzyste i łatwiejsze w stosowaniu. Dotychczas przepisy o ponownym wykorzystywaniu znajdują się w Rozdziale 2a ustawy z 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej. Przepisy te zostały wprowadzone do ustawy o dostępie do informacji publicznej w związku z implementacją w 2011 r. tzw. pierwszej dyrektywy re-use. Rozwiązanie to spotkało się w ciągu ponad 4 lat obowiązywania przepisów z krytyką. W praktyce pojawiały się trudności z rozróżnieniem zwykłego dostępu do informacji a ponownym wykorzystywaniem. Dlatego też rząd zaproponował wyodrębnienie przepisów o ponownym wykorzystywaniu z ustawy o dostępie do informacji publicznej i uregulowanie tej materii w ustawie o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego.
Ustawa o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego określać będzie zasady i tryb udostępniania lub przekazywania informacji sektora publicznego w celu ponownego wykorzystywania, podmioty, które udostępniają lub przekazują te informacje, warunki oraz opłaty za ponowne wykorzystywanie.
Przez ponowne wykorzystywanie należy rozumieć wykorzystywanie przez osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej informacji sektora publicznego, w celach komercyjnych lub niekomercyjnych innych niż pierwotny publiczny cel, dla którego informacja została wytworzona. Innymi słowy chodzi o każde twórcze wykorzystanie informacji, np. poprzez zwiększenie wartości dodanej, czy łączenie danych z różnych źródeł w celu tworzenia aplikacji i innych innowacyjnych produktów.
Informacją sektora publicznego jest każda treść lub jej część, niezależnie od sposobu utrwalenia (w postaci papierowej, elektronicznej, dźwiękowej, wizualnej lub audiowizualnej), będąca w posiadaniu podmiotów zobowiązanych.
Oprac. na podst. inf. Ministerstwa Cyfryzacji
