Edukacja dzieci i młodzieży, ale także ich rodziców, nauczycieli, i społeczności lokalnych to jeden z głównych celów ogólnopolskiego programu edukacyjnego Urzędu Ochrony Danych Osobowych (UODO) dla szkół „Twoje dane - Twoja sprawa. Skuteczna ochrona danych osobowych. Inicjatywa edukacyjna skierowana do uczniów i nauczycieli”.
– Program „Twoje dane – Twoja sprawa” od wielu lat stanowi inspirację dla nauczycieli, uczniów i rodziców, którzy biorąc w nim udział pokazują, w jaki sposób od najmłodszych lat można uczyć dzieci zasad ochrony danych osobowych, przekazując trudne treści podczas lekcji, pogadanek oraz przy wykorzystaniu gier i zabaw – mówi dr Edyta Bielak-Jomaa, Prezes UODO.
W roku szkolnym 2018/2019 jest on organizowany już po raz dziewiąty, a do udziału w nim zgłosiło się 335 placówek edukacyjnych.
Nauka przez zabawę
Program dowodzi, że ochrony danych osobowych można uczyć nie tylko na godzinach wychowawczych, ale również podczas zajęć z takich przedmiotów, jak podstawy przedsiębiorczości, matematyka czy technika.
Dla uczniów najatrakcyjniejsze są jednak te pomysły, które naukę łączą z zabawą. Doświadczenia zebrane w poprzednich edycjach programu „Twoje dane – Twoja sprawa” dowodzą dużej kreatywności uczniów i ich nauczycieli przy realizacji takich projektów.
Przykładem jest Program Sprawnościowy zainicjowany w poprzedniej edycji przez Annę Janik, nauczycielkę Publicznego Gimnazjum nr 18 w Łodzi, który był realizowany przez blisko 30 szkół w całej Polsce. Będzie on kontynuowany również w tej edycji projektu.
Polega on na budowaniu w szkole „małych struktur UODO”, w ramach których koordynator wraz z grupą uczniów prowadzą w szkole pilotażowy program działań szkolnych i pozaszkolnych dotyczących ochrony danych osobowych i prawa do prywatności. Taka grupa (każdą wyróżnia charakterystyczne logo) wraz z koordynatorem według ustalonego przez siebie harmonogramu realizuje wiele inicjatyw: Dzień Bezpiecznego Internetu, Dzień Ochrony Danych Osobowych czy Dzień Bezpieczeństwa Cyfrowego. Szkoły rywalizują ze sobą, a zwycięzca ma prawo do posługiwania się tytułem „Młodego inspektora UODO”.
Innym przykładem jest projekt „ESCAPE ROOM – ODOland”. Uczniowie, podzieleni na grupy, mają za zadanie rozwiązać różne zadania, żeby dotrzeć do hasła końcowego, które jest kluczem do wyjścia z pokoju zagadek. Każda grupa ma inne zadanie, ale wszyscy muszą ze sobą współpracować, by osiągnąć sukces – poznać hasło końcowe. Projekt ten, zainicjowany i prowadzony przez Małgorzatę Wędrychowicz ze Szkoły Podstawowej nr 79 im. Łódzkich Olimpijczyków w Łodzi, był nagrodzony w ramach konkursu UODO organizowanego podczas ubiegłorocznej edycji programu.
Rodzina też musi chronić swoją prywatność
Bardzo często realizacja programu „Twoje dane – Twoja sprawa” wykracza poza szkolne mury, wpływając na lokalne społeczności (rodziny i liczne urzędy).
Program ten to bowiem setki zrealizowanych inicjatyw – apeli, teleturniejów, gier planszowych, gier miejskich, konkursów, pikników, autorskich przedstawień, happeningów, spotkań, warsztatów i pogadanek.
– Te formy upowszechniania wiedzy i podnoszenia świadomości z zakresu ochrony danych osobowych niezmiennie cieszą się dużym uznaniem zarówno uczniów, jak i nauczycieli i innych osób w nich uczestniczących. Są bowiem uznawane za najbardziej skuteczne i atrakcyjne – mówi dr Edyta Bielak-Jomaa, Prezes UODO. – Jednocześnie działania takie są niezmiernie ważne w związku z nowymi regulacjami o ochronie danych, które podkreślają wagę upowszechniania w społeczeństwie wiedzy na temat przysługujących każdemu z nas praw w zakresie ochrony danych osobowych – dodaje.
Systemowa edukacja w całej Polsce
Program „Twoje dane – Twoja sprawa” - skierowany do szkół podstawowych, ponadpodstawowych oraz ośrodków doskonalenia nauczycieli - jest systemowym projektem edukacyjnym Urzędu Ochrony Danych Osobowych realizowanym na skalę ogólnopolską. Rocznie przystępuje do niego ponad 300 placówek, które podejmują różne działania edukacyjne na rzecz upowszechniania wiedzy o ochronie danych osobowych i prawa do prywatności zarówno w szkołach w całej Polsce, jak i w lokalnych społecznościach. Statystycznie rocznie Program realizuje ok. 3 tys. nauczycieli oraz 40 tys. uczniów.
Warto zaznaczyć, że w VIII jego edycji, odbywającej się w roku szkolnym 2017/2018, w projekcie uczestniczyły 334 placówki. Ponad 50 tys. uczniów w całej Polsce brało udział w zajęciach i wydarzeniach tematycznych. Zrealizowano ok. 5 tys. lekcji na temat ochrony danych osobowych (zarówno podczas godzin wychowawczych, jak i lekcji przedmiotowych). Podjęto ponad 900 działań edukacyjnych (zajęć i wydarzeń tematycznych), w tym 350 z okazji Dnia Ochrony Danych Osobowych.
Od samego początku, czyli od 2009 roku, patronat honorowy nad programem sprawują Minister Edukacji Narodowej i Rzecznik Praw Dziecka.
