Ograniczenie liczby kadencji wójta, burmistrza i prezydenta jest niezgodne z Konstytucją RP, ponieważ spowoduje poważne ograniczenie czynnych i biernych praw wyborczych obywateli – uważa zarząd Związku Miast Polskich w stanowisku <link file:108868_blank download file>
w sprawie poselskiego projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych, który nie został poprzedzony żadnymi konsultacjami społecznymi. Członkowie Związku zapowiadają, że jeśli będzie wprowadzone ograniczenie liczby kadencji dla samorządowców, to wystartują oni w wyborach do Senatu i liczą, że dzięki temu uda się wreszcie stworzyć prawdziwą izbę samorządową.
Projekt ustawy zawiera zbiór propozycji zmian przepisów w różnych ustawach, który nie jest wynikiem systemowej analizy funkcjonowania ustroju jednostek samorządu terytorialnego i oznacza – wbrew tytułowi projektu ustawy – zmniejszenie udziału obywateli w życiu społeczności lokalnych i regionalnych oraz osłabienie organów przedstawicielskich.
Zarząd ZMP uważa, że ograniczenie prawa obywateli, które gwarantuje Konstytucja, może być wprowadzone tylko przepisem Konstytucji, a takiego nie ma (w załączeniu opinia prawna). Zmiana dotycząca ograniczenia liczby kadencji w formie proponowanej przez posłów oznacza w istocie zmniejszenie wpływu obywateli na obsadę funkcji wójta, burmistrza i prezydenta, bowiem nie będą oni mogli sami zdecydować, czy wójt, burmistrz lub prezydent ma pracować dla nich dalej, czy też ma być wybrany ktoś nowy. Ograniczenie takie można wprowadzić, ale – tak jak dla Prezydenta RP – tylko w Konstytucji. Związek proponuje, aby takie ograniczenie dotyczyło również wszystkich osób, które pochodzą z wyboru (także posłów i senatorów).
W stanowisku zwrócono uwagę na brak przepisu wskazującego, czy wprowadzenie ograniczenia liczby kadencji nie będzie działało wstecz (mowa o tym tylko w uzasadnieniu!) oraz przepisu uniemożliwiającego powrót na funkcję burmistrza po przerwie w sprawowaniu funkcji.
W opinii związku według proponowanych w projekcie zasad wyborów samorządowych nie będzie można sprawnie i tanio przeprowadzić. Zarząd podziela tym samym poważne zastrzeżenia Państwowej Komisji Wyborczej, która sygnalizuje zagrożenie destabilizacją procesu wyborów, co potwierdzają analizy przeprowadzone w urzędach miast.
Zarząd negatywnie ocenia odebranie gminom i społecznościom lokalnym prawa ustalania okręgów wyborczych oraz ograniczenie prawa udziału obywateli w składzie komisji wyborczych. Udział w komisjach wyborczych będą mieć wyłącznie komitety partyjne. ZMP stanowczo odrzuca dwie zasadnicze zmiany w przepisach wyborczych: całkowitą likwidację jednomandatowych okręgów wyborczych, co nawet w małych gminach doprowadzi do upartyjnienia lokalnego życia publicznego, oraz umożliwienie kandydowania do rady gminy osobom niezamieszkałym na jej terenie. Oznacza to, że będzie można głosować wyłącznie na listy partyjne, a w dodatku po części na nieznanych kandydatów, a nie swoich sąsiadów czy współmieszkańców.
Stanowisko ZMP <link file:108868_blank download file>
Tezy opinii prawnej <link file:108870_blank download file>
Źródło: ZMP
