Hasło tegorocznej edycji Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach brzmiało „Transformacja dla przyszłości”. Hasło pojemne, zatem, obok transformacji sektora obronnego czy transformacji energetycznej mówiono także o wielu innych rodzajach przemian – w tym szczególnie istotnych dla samorządów.
Przykładem niech będzie zapowiedziana przez Ministerstwo Finansów zmiana systemu finansowania JST z położeniem nacisku na dochody własne z PIT i CIT. Zgodnie z deklaracjami przedstawiciela MF, od 2025 roku miałyby one stanowić 80 proc. dochodów gmin, przy czym wszelkie ewentualne zmiany stawek podatkowych czy ulgi dla podatników wprowadzane przez rząd, pozostaną bez wpływu na samorządowe budżety.
Obecni podczas debaty samorządowcy przyjęli deklarację ministerstwa z zadowoleniem, choć nie bez wątpliwości. Arkadiusz Chęciński, prezydent Sosnowca zauważył, że mowa dopiero o roku przyszłym, tymczasem problemy finansowe dotkną JST jeszcze w tym roku.
– Ostatnie lata to rozwalanie systemu finansów JST, z „Polskim Ładem” na czele. Samorząd nie może być klientem rządu. Miasta, które miały lepsze kontakty z poprzednim rządem i brały te pieniądze jak leci, mają dziś poważne kłopoty finansowe – na przykład z racji wzrostu wysokości wkładu własnego w efekcie inflacji. Ministerstwo Finansów mówi, że w 2025 roku będzie nam dobrze, ale trzeba tu powiedzieć, że w 2024 roku jest nam źle. Pomyślmy, jak pomoc samorządom przed nadchodzące kilka miesięcy – apelował Arkadiusz Chęciński.
Wiele z dyskusji tegorocznego EKG dotyczyło wyzwań, jakie przyniósł XXI wiek. Ograniczanie śladu węglowego, zielone finansowanie inwestycji, digitalizacja gospodarki, możliwe uzależnienie globalnej populacji od dostawców technologii czy zagrożenie różnymi formami cyberagresji to sprawy dotyczące nie tylko biznesu, ale też organizacji społecznych, samorządów, czy wreszcie mieszkańców.
– Unia Europejska jest teraz na drodze do wielkiej zmiany systemowej – przekształcenia Europy w bezemisyjny kontynent do 2050 roku – mówił Jerzy Buzek, eurodeputowany, przewodniczący Rady EKG. – Pytanie, czy ta transformacja będzie sprawiedliwa dla mieszkańców sześćdziesięciu regionów Europy, których dotknie szczególnie – zastanawiał się były premier.
Jedna ze ścieżek kongresu – Miasto, region, metropolia – dotyczyła spraw bliskich JST, a w roli prelegentów licznie wystąpili prezydenci miast (w tym kilkoro nowych) i miejscy urzędnicy. Usłyszeliśmy wiele trafnych wniosków i dalekosiężnych diagnoz. Pozostaje wierzyć, że teraz samorządowcy przejdą od słów do czynów.
Na zdjęciu Jerzy Buzek, szef Rady EKG
Fot. EKG
