Mieszkanka złożyła wniosek o wypłatę dodatku węglowego. Tego samego dnia wniosek o wypłatę dodatku węglowego złożył mieszkaniec mieszkający pod tym samym adresem. Napisał on, że w budynku wielorodzinnym znajdują się dwa lokale mieszkalne oraz dwa kotły na paliwo stałe (węgiel, drewno, pellet lub inny rodzaj biomasy), jeden z automatycznym podawaniem paliwa (z podajnikiem), drugi z ręcznym podawaniem paliwa (zasypowy).
Burmistrz przyznał dodatek mieszkańcowi i odmówił przyznania mieszkance, tłumacząc przy tym, że mieszkaniec złożył już wniosek na ten sam adres i został mu przyznany dodatek – w związku z czym nie jest możliwe przyznanie jej żądanego dodatku dla wskazanego adresu, a organ zobligowany jest do pozostawienia wniosku skarżącej bez rozpoznania.
Sprawa trafiła do sądu, który uznał, że pozostawienie wniosku skarżącej bez rozpoznania – jako przedwczesne w świetle obowiązujących regulacji normatywnych – winno być uznane za nieprawidłowe. Wyjaśnił przy tym co prawda, że przepis art. 2 ust. 3b ustawy o dodatku węglowym precyzuje, że w przypadku, gdy wniosek o wypłatę dodatku węglowego złożono dla więcej niż jednego gospodarstwa domowego mających ten sam adres miejsca zamieszkania, to dodatek ten jest wypłacany wnioskodawcy, który złożył wniosek jako pierwszy, a pozostałe wnioski pozostawia się bez rozpoznania. Sąd zauważył jednak, że od tej reguły został wprowadzony wyjątek w art. 2 ust. 3c ustawy, zgodnie z którym w przypadku, gdy pod jednym adresem miejsca zamieszkania zamieszkuje więcej niż jedno gospodarstwo domowe i w terminie do 30 listopada 2022 r. nie jest możliwe ustalenie odrębnego adresu miejsca zamieszkania dla poszczególnych gospodarstw domowych zamieszkujących pod tym adresem w odrębnych lokalach, nie stosuje się ust. 3a i 3b do gospodarstwa domowego, którego źródłem ogrzewania jest oddzielne lub współdzielone źródło ciepła.
Z art. 2 ust. 3d zdanie pierwsze i drugie ustawy o dodatku węglowym wynika z kolei, że w przypadku, o którym mowa w ust. 3c, gospodarstwu domowemu, które zajmuje lokal, dla którego nie było możliwe ustalenie odrębnego adresu, wójt, burmistrz albo prezydent miasta przyznaje dodatek węglowy w drodze decyzji administracyjnej, jeżeli w wyniku przeprowadzenia wywiadu środowiskowego organ ustalił zamieszkiwanie pod jednym adresem w odrębnych lokalach kilku gospodarstw domowych oraz wykorzystywanie przez te gospodarstwa oddzielnego lub współdzielonego źródła ogrzewania. Z przeprowadzonego wywiadu środowiskowego sporządza się notatkę służbową.
W ocenie sądu, zastosowanie wyjątkowego unormowania i w konsekwencji przyznanie dodatku węglowego – jak stanowi art. 2 ust. 3d zdanie pierwsze ustawy o dodatku węglowym – jest możliwe tylko wtedy, gdy gospodarstwo domowe zajmuje lokal, dla którego nie było możliwe we wskazanym terminie ustalenie odrębnego adresu i jeżeli w wyniku przeprowadzenia wywiadu środowiskowego organ ustalił zamieszkiwanie pod jednym adresem w odrębnych lokalach kilku gospodarstw domowych oraz wykorzystywanie przez te gospodarstwa oddzielnego lub współdzielonego źródła ogrzewania.
Z uwagi na treść przytoczonych przepisów, obligatoryjne było zatem ustalenie przez organ, czy w sprawie zaistniały okoliczności będące warunkiem zastosowania wyjątku od zasady określonej w art. 2 ust. 3b omawianej ustawy, według którego – co wymaga podkreślenia – w przypadku, gdy wniosek o wypłatę dodatku węglowego złożono dla więcej niż jednego gospodarstwa domowego, mających ten sam adres miejsca zamieszkania, to dodatek ten jest wypłacany wnioskodawcy, który złożył wniosek jako pierwszy, a pozostałe wnioski pozostawia się bez rozpoznania.
Stwierdzenie, czy wystąpiła wymieniona przesłanka zastosowania wyjątku od zasady określonej w art. 2 ust. 3b, wymagało zatem zwrócenia się przez organ do skarżącej o wykazanie, że do 30 listopada 2022 r. nie było możliwe ustalenie odrębnego adresu dla lokalu zajmowanego przez skarżącą i pozostałe osoby. Innymi słowy, organ winien był wezwać skarżącą do wskazania, czy w powyższej kwestii poczynione zostały jakiekolwiek kroki formalne prowadzące do wyodrębnienia lokalu, względnie do złożenia oświadczenia o braku możliwości wyodrębnienia lokalu w przewidzianym terminie.
Co oczywiste, w przypadku wykazania przez skarżącą, że do 30 listopada 2022 r. nie było możliwe ustalenie odrębnego adresu dla lokalu zajmowanego przez skarżącą i członków jej rodziny, jak i poczynienie przez organ ustaleń wykluczających zamieszkiwanie pod jednym adresem w odrębnych lokalach kilku gospodarstw domowych oraz wykorzystywanie przez te gospodarstwa oddzielnego lub współdzielonego źródła ogrzewania, burmistrz winien wydać, zgodnie z art. 2 ust. 16, decyzję administracyjną odmawiającą przyznania skarżącej żądanego dodatku węglowego.
Ponadto, w realiach rozpatrywanej sprawy konieczne było przeprowadzenie wywiadu środowiskowego w celu ustalenia zamieszkiwania pod jednym adresem w odrębnych lokalach kilku gospodarstw domowych oraz wykorzystywanie przez te gospodarstwa oddzielnego lub współdzielonego źródła ogrzewania.
W konsekwencji sąd uznał, że burmistrz pozostawiając przedwcześnie wniosek skarżącej bez rozpoznania dopuścił się zarzucanej bezczynności.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 11 maja 2023 r., sygn. akt III SAB/Gd 69/23
