Od dawna mówiło się o referendum w sprawie odwołania burmistrz Gniewu Marii Taraszkiewicz-Gurzyńskiej. Powiadomienie o zamiarze wystąpienia z inicjatywą referendalną zostało złożone jeszcze w połowie listopada poprzedniego roku. Wówczas inicjatorzy zebrali blisko 1500 podpisów ale Komisarz Wyborczy w Gdańsku uznał, że prawie czterysta z nich jest nieprawidłowych i wniosek o przeprowadzenie referendum powinien zostać odrzucony. Inicjatorzy referendum złożyli odwołanie do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, który orzekł, że zabrano wystarczającą liczbę podpisów i referendum może się odbyć. Ostatecznie termin głosowania wyznaczono na 12 czerwca. Grupa mieszkańców domaga się odwołania burmistrz, ponieważ ich zdaniem w gminie brak wizji na przyszłość i nie rozwija się w sposób, w jaki powinna. Zarzucają też Marii Taraszkiewicz-Gurzyńskiej marnowanie szans na otrzymanie zewnętrznego dofinansowania, z funduszy UE czy np.k krajowego programu budowy dróg. Aby referendum było ważne, do urn będzie musiało pójść ok. 2,4 tys. osób. Gniew liczy niepełna 7 tys. mieszkańców.
Głosowanie w Kielcach
Tutaj głosowanie w sprawie odwołanie prezydenta Wojciecha Lubawskiego odbędzie się również 12 czerwca. Przedstawiciele Kieleckiego Komitetu Referendalnego 30 marca dostarczyli listy z podpisami do Wojewódzkiego Komisarza Wyborczego. Aby referendum zotało ogłoszone musiało go poprzeć 10 proc. uprawnionych do głosowania. W Kielcach to 15 913 osób. Z komunikatu Komisarza Wyborczego wynika, że wyznaczoną granicę koniecznej liczby podpisów przekroczono minimalnie, o 92 osoby. Po sprawdzeniu złożonych podpisów okazało się bowiem, że za prawidłowe uznano 16 005 podpisy, nieważnych było 6208. Okazało się m.in. że aż 2103 złożyły osoby, które nie mają prawa wybierania, a przy 1859 podpisach podano błędny PESEL.
Kogo odwołali mieszkańcy
W dotychczas przeprowadzonych referendach fotel stracił burmistrz Trzebiatowa Zdzisław Matusewicz. Organizatorzy plebiscytu zarzucali mu arogancję i niezdolność do porozumienia się z radnymi oraz to, że w radzie miasta nie udało się stworzyć trwałej koalicji. W Chrzanowie odwołano burmistrza Marka Niechwieja. Jemu z kolei zarzucano brak umiejętności zarządzania finansami i brak wizji rozwoju miasta i podkreślano, że ma zarzuty prokuratorskie w związku z podejrzeniem podania nieprawdy w oświadczeniu majątkowym. Zarzuty prokuratorskie ciążyły także na burmistrzu Sulmierzyc, który kilka tygodni temu został odwołany.
Dalej natomiast pracować będą obecna rada i władze Przeciszowa. Referendum w sprawie ich odwołania było nieważne ze względu na niską frekwencję. Do głosowania doszło z inicjatywy grupy przeciwników budowy kopalni węgla.
Kolejne referendum zaplanowane na czerwiec, to te w sprawie odwołania burmistrzów w Witnicy i burmistrza i rady we Wschowie w lubuskiem.
Natomiast w Raciborzu inicjatorzy referendum odwoławczego zakończyli właśnie zbieranie podpisów pod wnioskiem.
Dawid Sześciło
Wydział Prawa UW, ekspert Fundacji Batorego
Referenda są jedyną formą wyrażania opinii przez mieszkańców i rozliczenia władz. W Polsce referenda lokalne są zbyt często referendami odwoławczymi, bardzo brakuje natomiast merytorycznych. Dlaczego te merytoryczne są tak rzadko organizowane? Być może przeszkodą jest próg frekwencyjny. Dlatego w mojej ocenie powinien zostać zniesiony, jeśli nie dotyczy najważniejszych spraw, m.in. finansowania gminy. Kolejnym dobrym pomysłem jest wprowadzenie obowiązku przeprowadzenia głosowania w określonych, ważnych dla danej społeczności sprawach, np. zbycia udziałów w lokalnym szpitalu. Takie rozwiązania wprowadzili niedawno Brytyjczycy.
