Od jakiegoś czasu staramy się państwa informować o procesie ustalania kwot części oświatowej subwencji ogólnej w kolejnych projektach budżetu państwa na rok 2018. Ci, którzy śledzą ten proces razem z nami (lub niezależnie od nas), wiedzą że jest to sprawa skomplikowana, wymagająca dużej wiedzy i ostrożności. Bardzo ważna dla tego procesu jest współpraca ministerstw i ich pełna informacja źródłowa, a także informacja o powodach poszczególnych zmian.
Niestety współpraca z MEN i MF w tym względzie do łatwych nie należy, a odpowiedź na nasza ostatnią prośbę należy uznać wręcz za wymijającą i lekceważącą. 11 września zadaliśmy Ministerstwu Finansów 3 niezwykle ważne pytania dla oceny całego systemu wyznaczania subwencji. Każde z nich wymaga kilku zdań wyjaśnienia.
Pierwsze pytanie dotyczyło terminu wdrożenia podwyżek dla nauczycieli (tzn. odpowiedniego zwiększenia kwoty bazowej i średnich wynagrodzeń nauczycieli). Problemem jest tu proponowany w kolejnych projektach budżetu termin 1 maja (budżet z 24 sierpnia) i 1 kwietnia (budżet wrześniowy).
Data inna niż 1 stycznia wprowadza bowiem chaos do systemu, utrudnia ocenę kwoty subwencji (łamana jest zasada przejrzystości) i może spowodować duże problemy techniczne np. problemy z obliczaniem średnich wynagrodzeń nauczycieli. Ponieważ w jednym z artykułów napisaliśmy, że ten termin to wina Ministerstwa Edukacji Narodowej chcieliśmy się upewnić. Dotarły do nas bowiem informację, w tym dokumenty z uzgodnień międzyresortowych, z których wynika, że MEN planował pierwotnie wzrost wynagrodzeń od 1 stycznia 2018.
Poniżej nasze pytanie:
1) Z dostępnych dokumentów (patrz >>>) wynika, że Ministerstwo Edukacji Narodowej planowało pierwotnie wprowadzenie podwyżek dla nauczycieli od dnia 1 stycznia 2018 roku.
Kto i kiedy podjął decyzję o zmianie terminu?
Na to pytanie nie otrzymaliśmy odpowiedzi, nie otrzymaliśmy też odpowiedzi, że jest to informacja niejawna, lub nie do ustalenia. Takie stanowisko każe domyślać się, że rząd chce w ten sposób coś ukryć. Co? Spróbujemy się dowiedzieć. Oczywiście ważne jest też dlaczego podjęto tę decyzję.
Drugie pytanie dotyczyło już konkretnie kwot subwencji oświatowej.
Z dostępnych dokumentów wynika, że 25 września tego roku Ministerstwo Edukacji Narodowej zawnioskowało do Ministerstwa Finansów, aby w związku z przesunięciem terminu wdrożenia podwyżek z 1 maja na 1 kwietnia dołożyło do subwencji oświatowej 144 mln zł na pokrycie podwyżek za jeden miesiąc (List tutaj:>>>)
Drugie pytanie narzucało się więc samo:
2) Proszę o informację czy prośba MEN z 25 września dotycząca podwyższenia subwencji o 144 mln zł została uwzględniona?
Na to pytanie także nie uzyskaliśmy odpowiedzi. Nie dostaliśmy ani odpowiedzi odmownej, ani żadnej innej.
Tutaj też należy się kilka słów wyjaśnienia. Nowa wersja projektu ustawy budżetowej na rok 2018 została 26 września 2017 roku zatwierdzona przez Radę Ministrów i przekazana do Sejmu RP. W nowym projekcie ustawy budżetowej zniknęła krytykowana przez nas rezerwa z tytułu wzrostu wynagrodzeń nauczycieli, a kwota części oświatowej subwencji ogólnej wzrosła do 43,079 mld zł (tzn. kwota subwencji jest większa o 1,147 mld niż w wersji z 24 sierpnia, która wynosiła 41,932 mld zł). Kwota wspomnianej rezerwy wynosiła 1,092 mld złotych.
Niestety bez dokładnego wskazania co wpłynęło na zmianę wysokości subwencji (mogły pojawić się nowe szacunki dotyczące liczby uczniów, liczby nauczycieli, awansów zawodowych, mogły zostać uwzględnione zmiany związane z projektem o finansowaniu zadań oświatowych np. likwidacja dodatków socjalnych itd.) nie możemy samodzielnie ocenić czy: cała kwota rezerwy została włączona do subwencji, czy została uwzględniona kwota jaką wyliczyło MEN na wzrost wynagrodzeń od 1 kwietnia 2018 (a nie od 1 maja), czy w związku z likwidacją części dodatków socjalnych zmniejszono kwotę subwencji na rok 2018.
Stąd nasze ostatnie pytanie dotyczyło właśnie prośby o wskazanie wszystkich okoliczności jakie powodowały zmiany w wysokości części oświatowej subwencji ogólnej pomiędzy 24 sierpnia i 26 września. Na to pytanie otrzymaliśmy odpowiedź wymijającą.
Ostatnie pytanie:
3) Jakie zmiany wpłynęły na zmianę wysokości kwoty części oświatowej subwencji ogólnej pomiędzy 24 sierpnia i 26 września.
Wszystkie te sprawy będziemy starali się wyjaśnić.
Odpowiedzi Ministerstwa Finansów:
Panie Redaktorze,
kwota części oświatowej subwencji ogólnej na 2018 r. dla jednostek samorządu terytorialnego ustalona została w projekcie ustawy budżetowej na rok 2018, przyjętym przez Radę Ministrów i wraz z uzasadnieniem przedłożonym Sejmowi RP. Wyjaśnienia w zakresie podwyżek dla nauczycieli w 2018 r. zostały zawarte w uzasadnieniu do projektu tej ustawy.
W kwocie części oświatowej subwencji ogólnej planowanej na rok 2018 zostały uwzględnione zmiany zakresu zadań oświatowych, w tym:
a) podwyższenie wynagrodzeń nauczycieli o 5% od 1 kwietnia 2018 r.,
b) przekazanie szkół prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego Ministrowi Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Środki w wysokości 9.417 tys. zł zostały przesunięte z części oświatowej subwencji ogólnej do części 32 - Rolnictwo, której dysponentem jest Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi,
c) zmiana liczebności uczniów szkół podstawowych dla dzieci i młodzieży oraz liczby uczniów ogólnokształcących szkół muzycznych I stopnia, liczby uczniów gimnazjów dla dzieci i młodzieży w związku z rozpoczęciem funkcjonowania 8 klasy szkoły podstawowej i wygaszaniem gimnazjów od 1 września 2018 r.,
d) zmiany wynikające z przepisów ustawy Prawo oświatowe, Przepisów wprowadzających ustawę – Prawo oświatowe oraz projektu ustawy o finansowaniu zadań oświatowych.
Odpowiedź na maila z Ministerstwa Finansów:
Szanowni Państwo,
Nie jest to odpowiedź na moje pytanie.
Ponawiam prośbę.
1) Nie odpowiedzieli państwo kto (choćby które ministerstwo) podjęło decyzję o przesunięciu terminu podwyższenia wynagrodzeń z 1 stycznia na 1 maja, a później pomiędzy projektem budżetu państwa na rok 2018 z sierpnia i września z 1 maja na 1 kwietnia.
2) Proszę o informację czy prośba MEN z 25 września dotycząca podwyższenia subwencji o 144 mln zł została uwzględniona.
3) Proszę o dokładne wskazanie kwot o jakie korygowano pierwotnie zaplanowaną część oświatową subwencji ogólnej pomiędzy 24 sierpnia i 26 września. Do każdej kwoty proszę o wskazanie przepisu (lub innej przyczyny) i sposobu jej wyliczenia.
Zdjęcia: pixabay.com
