W Dąbrowie Górniczej odbyło się XXXVII Zgromadzenie Ogólne Związku Miast Polskich. Było ono połączone z przypadającym w tym roku jubileuszem 25-lecia restytucji ZMP oraz 100-leciem praw miejskich Dąbrowy Górniczej. Całe obrady zdominował jednak temat edukacji, który wzbudza najwięcej emocji wśród samorządowców. Jak przekonywali przedstawiciele miast podczas spotkania z podsekretarz stanu Teresą Wargocką z MEN, wydatki miast ponad otrzymaną subwencję są niejednokrotnie równe całym wydatkom na inwestycje. Samorządowcy zwracali uwagę na dysfunkcję Karty Nauczyciela, w tym np. problem urlopów na poratowanie zdrowia (w Lublinie 200 nauczycieli), dysfunkcje wynikające z pozycji i sposobu wyboru dyrektora szkoły i inne problemy.
Ze spraw aktualnych najważniejsze były efekty wprowadzonych i planowanych zmian w prawie. Wyzwaniem dla miast jest przede wszystkim podwyższenie wieku obowiązku szkolnego, co powoduje problem ze znalezieniem miejsc w przedszkolach dla 3 latków. W obecnym stanie prawnym tylko dla 3 latków gmina nie ma obowiązku zapewnienia miejsca w przedszkolu. Z tego powodu muszą zostać w pierwszej kolejności przyjęte dzieci w wieku 4,5 i 6 lat, a dla 3 latków pozostaną te miejsca, które uda się zachować. Zazwyczaj bardzo nieliczne. Problem pogłębił jeszcze list Anny Zalewskiej, minister edukacji, która informowała rodziców i samorządy, że miejsce w oddziale przedszkolnym w szkole nie jest zgodnie z ustawą zapewnieniem opieki przedszkolnej tzn. na taką formę musi zgodzić się rodzic, który jeśli zechce posłać dziecko do przedszkola to gmina ma obowiązek zapewnić mu miejsce. Zdaniem obecnej na posiedzeniu komisji edukacji ZMP byłej minister Krystyny Szumilas, taka interpretacja mija się rozwiązaniem ustawowym. Od kilku lat samorządy mogą bowiem prowadzić oddziały zamiejscowe przedszkoli. Posłanka Szumilas zapowiedziała rozmowę na posiedzeniu komisji sejmowej z przedstawicielami MEN w celu złagodzenia stanowiska, że „zerówka” musi być w przedszkolu.
Podczas posiedzenia zaproponowano kilka rozwiązań. Pilnie trzeba przesunąć o dwa lata (do 2019 roku) obowiązek gmin zapewnienia miejsc w przedszkolach dla wszystkich 3 latków, ponieważ samorządy będą miały z tym ogromny problem. W sejmie procedowany jest też już projekt ustawy, która zwiększałaby dotację przedszkolną na 6 latków do poziomu subwencji, co potencjalnie zwiększyłoby dochody samorządów (oczywiście w zależności od tego skąd pochodziłyby środki).
Dużo polemik wzbudziło wspomniane już wystąpienie Teresy Wargockiej z MEN. Z pozytywnym przyjęciem spotkała się jedynie zapowiedź lepszego rozwiązania dotowania szkół i przedszkoli prowadzonych przez inne podmioty (art. 80 i 90 ustawy o systemie oświaty). Zdaniem samorządowców dane przedstawiane przez dotowane placówki są często nierzetelne, a środki publiczne marnotrawione. Inne wypowiedzi przedstawicielki MEN wzbudziły mniej zadowolenia. Zdaniem Wargockiej list MEN w sprawie 6-latków był spowodowany pomijaniem przez samorządy woli rodziców w procesie przyjmowania do przedszkoli i szkół. Jej zdaniem to dopiero decyzje podejmowane przez rząd Prawa i Sprawiedliwości spowodowały działania miast i gmin w celu kontaktu z rodzicami i rzetelnego przedstawiania im oferty edukacyjnej. Zdaniem MEN propozycja likwidacji gimnazjów jest spowodowana patologiami jakie dzieją się na tym poziomie edukacji. Wszystko to spowodowało mocne odpowiedzi samorządowców.
Andrzej Dec, radny z Rzeszowa zauważył, że rozmowę na temat edukacji trzeba rozpocząć od diagnozy. Hasła MEN można sprowadzić do hasztaga #szkoławruinie co jest zdaniem Deca i większości samorządowców po prostu nieprawdziwe. To także uogólnienie krzywdzące samorządy, dla których edukacja od lat jest „oczkiem w głowie” i pochłania nie tylko największe kwoty z budżetu miasta, ale zajmuje też najważniejsze miejsce na liście wyzwań i trosk władz samorządów. Szczególną pozycję wśród samorządowców mają właśnie gimnazja, które zostały przez wiele miast zbudowane i wyposażone od zera. Przeszkolono kadry nauczycielskie, a początkowe problemy zostały w dużej mierze zażegnane. Można powiedzieć, że obecne kadry gimnazjów to specjaliści najlepiej znający potrzeby dzieci w najtrudniejszym okresie dojrzewania. Same liczby mówią bardzo dużo. Na gimnazja od 1999 roku samorządy wydały 130 mld zł, z czego ok. 8 mld na inwestycje.
Andrzej Dec proponował, żeby od MEN domagać się diagnozy sytuacji edukacji w Polsce, a dopiero później na jej podstawie komentować konkretne rozwiązania. Związek Miast Polskich podjął jednak inną decyzję i zgromadzenie zakończyło się stanowiskiem w sprawie edukacji, w którym miasta sprzeciwiają się propozycji likwidacji gimnazjów, zwracają uwagę na dopuszczalność organizowania edukacji przedszkolnej w szkołach i domagają się uwzględnienia ich głosu na etapie konsultacji projektów.
Pierwszego dnia delegaci z miast członkowskich ZMP przyjęli sprawozdania z działalności oraz realizacji budżetu Związku za rok 2015, uzgodnili zmiany w statucie ZMP oraz budżet na rok 2016. Odbyły się także wybory uzupełniające do Komisji Rewizyjnej po tym, jak swoją rezygnację złożył dotychczasowy delegat do Związku z Krotoszyna, Julian Jokś. Delegaci w głosowaniu wybrali Krzysztofa Nuszkiewicza, burmistrza Pułtuska.
Uzgodnili ponadto tezy programu działań Związku w obecnym roku. Za najważniejsze wyzwania na 2016 rok uznali m.in. finanse samorządowe (wyższa kwota wolna od podatku PIT, system wyrównawczy, stabilizacja finansów), kwestie edukacji (obowiązek szkolny, gimnazja, zmiany w KN), planowania przestrzennego oraz większej aktywności przedstawicieli miast w Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, w pracach komisji sejmowych i senackich oraz w stowarzyszeniach i organizacjach regionalnych .
Podczas Zgromadzenia Ogólnego odbyła się uroczysta gala, na której 25 wybranych przez Kapitułę miast członkowskich ZMP zostało uhonorowanych Srebrnymi Laurami na Srebrny Jubileusz Związku. Wyróżnienia zostały przyznane za wybitne rozwiązania i osiągnięcia w rozwoju miast i zarządzania nimi w minionym 25-leciu. W uroczystości wziął udział sędzia Jerzy Stępień, który pocieszając przedstawicielkę MEN przypomniał o przyjęciu Tadeusza Mazowieckiego podczas pierwszego spotkania z samorządowcami, które też daleko odbiegało od wyobrażenia pierwszego po 1945 roku niekomunistycznego premiera Polski.
Pismo Wspólnota wręczyło statuetki „Samorządowca Roku” Wojciechowi Szczurkowi, prezydentowi Gdyni (więcej tutaj >>>), a także specjalne wyróżnienie „Samorządowca 25-lecia” Andrzejowi Porawskiemu (więcej tutaj >>>)
Przyjęte stanowiska:
W sprawie edukacji <link file:106564_blank download file>>>>
W sprawie konsolidacji VAT w gminach <link file:106565_blank download file>>>>
Wnioski z zespołu ds. rewitalizacji <link file:106566_blank download file>>>>
Wnioski z zespołu ds. polityki społecznej <link file:106567_blank download file>>>>
