Jak wynika z art. 61 konstytucji, prawo do informacji może być realizowane w różnych formach. Z tych najważniejszych wymienia się dostęp do dokumentów, a także wstęp na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów, czyli posiedzenia Sejmu, Senatu, organów stanowiących samorządu terytorialnego, z prawem rejestracji dźwięku lub zapisu obrazu.
Katalog form dostępu do informacji nie ma więc charakteru zamkniętego. Pod tym pojęciem należy rozumieć także prawo obywatela do rejestracji obrazu z obrad kolegialnych organów władzy pochodzących z powszechnych wyborów (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 9 lipca 2008 r., sygn. akt II SA/Łd 89/08).
Zauważyć też trzeba, że uszczegółowieniem (uzupełnieniem) tej stosunkowo wyczerpująco unormowanej ogólnej zasady prawa do informacji przewidzianej w art. 61 Konstytucji RP są przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej (dalej udip), a konkretnie jej art. 3 ust. 1 i art. 18 ust. 1 oraz art. 11b ustawy o samorządzie gminnym.
Prawo do informacji publicznej w rozumieniu art. 3 ust. 1 udip obejmuje uprawnienia do:
1) uzyskania informacji publicznej, w tym uzyskania informacji przetworzonej w takim zakresie, w jakim jest to szczególnie istotne dla interesu publicznego,
2) wglądu do dokumentów urzędowych,
3) dostępu do posiedzeń kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów.
Posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów w myśl art. 18 ust. 1 wymienionej ustawy są jawne i dostępne.
Zgodnie zaś z treścią art. 11b ust. 1 i 2 usg, działalność organów gminy, a więc także rady gminy jest jawna. Ograniczenia jawności mogą wynikać wyłącznie z ustaw. Jawność działania organów gminy obejmuje w szczególności prawo obywateli do uzyskiwania informacji, wstępu na sesje rady gminy i posiedzenia jej komisji, a także dostępu do dokumentów wynikających z wykonywania zadań publicznych, w tym protokołów posiedzeń organów gminy i komisji rady gminy.
Z przywołanych wyżej przepisów wynika, że zasada jawności i dostępności do posiedzeń kolegialnych organów władzy publicznej przewidziana została przez normodawcę nie tylko w ustawie o dostępie do informacji publicznej, ale także w ustawie o samorządzie gminnym. Co więcej, zawarty w ust. 2 art. 11b ustawy o samorządzie gminnym katalog jawnych działań organów gminy, z uwagi na użyty w nim zwrot „w szczególności”, ma charakter otwarty.
Dlatego pojęcie „wstępu na sesje rady gminy i posiedzenia jej komisji” użyte w art. 11b ust. 2, podobnie jak i pojęcie „dostępu do posiedzeń kolegialnych organów władzy publicznej”, użyte w art. 3 ust. 1 pkt 3 udip należy, zdaniem sądu, interpretować szeroko, a więc nie tylko jako możliwość „bycia obecnym” podczas obrad rady gminy, czy też posiedzeń jej komisji, ale także w kontekście art. 61 ust. 2 Konstytucji RP, jako prawo obywatela do rejestracji dźwięku lub obrazu z obrad rady gminy i posiedzeń jej komisji.
Co ważne, obecnie żadna z obowiązujących ustaw nie przewiduje ograniczenia zasady jawności w rozumieniu art. 11b ust. 1 usg.
