Rząd chce rozwoju sektora obywatelskiego, w tym podniesienia jakości działania organizacji, ich efektywnego zaangażowania w życie publiczne, zwiększenia funkcji kontrolnych oraz eksperckich.
Badacze i praktycy sektora obywatelskiego w Polsce od dawna wskazują, że istotnym brakiem istniejącego systemu wspierania organizacji obywatelskich w ramach zlecania zadań publicznych jest uzależnienie organizacji od dostępnych programów i grantów publicznych. Organizacje nie wypracowały w dostatecznym stopniu umiejętności finansowania działań statutowych z innych niż publiczne środków. Ich stabilność finansowa stoi pod dużym znakiem zapytania. Nierównowaga w sektorze powoduje, że wiele organizacji ma utrudniony dostęp do środków. W ramach utrwalonego systemu zlecania zadań publicznych, organizacje obywatelskie przestają być suwerennymi partnerami dla organów państwa, a stają się jedynie usługodawcami rywalizującymi o zlecenia państwowe, uzależniając się od dopływu środków publicznych.
Program zakłada:
1. wzrost zaangażowania obywateli i organizacji obywatelskich w życie publiczne;
2. wzmocnienie organizacji obywatelskich w wymiarze strategicznym;
3. poprawę stabilności finansowej organizacji obywatelskich;
4. zwiększenie udziału organizacji obywatelskich w realizacji programów międzynarodowych;
5. wzmocnienie organizacji, które dotychczas z uwagi na profil lub specyfikę działalności miały ograniczone możliwości korzystania ze wsparcia publicznego (np. organizacje strażnicze i rzecznicze, think tanki, media obywatelskie itp.).
Program będzie realizowany w ramach 6 priorytetów:
1. zrównoważony rozwój organizacyjny;
2. wsparcie kapitałów żelaznych;
3. rozwój instytucjonalny lokalnych organizacji strażniczych i mediów obywatelskich;
4. rozwój instytucjonalny think tanków obywatelskich;
5. wsparcie doraźne – mikrodotacje;
6. pomoc techniczna.
W ramach priorytetów 1–5 przewidziano realizacje otwartych konkursów dotacyjnych, dzięki którym organizacje obywatelskie uzyskają wsparcie na rozwój instytucjonalny w powiązaniu z realizacją działalności programowej.
Ważnym elementem programu jest dofinansowanie wkładu własnego organizacji ubiegających się o duże granty międzynarodowe, dzięki czemu polskie organizacje obywatelskie i ich doświadczenia, np. w obszarze pomocy humanitarnej i rozwojowej, będą bardziej dostrzegalne na świecie.
Program wprowadza zupełnie nową – z punktu widzenia współpracy administracji publicznej i organizacji pozarządowych w Polsce – formę wsparcia instytucjonalnego, poza utrwalonym systemem zlecania zadań publicznych.
Zakłada się, że w okresie realizacji programu w latach 2018–2030 bezpośrednie wsparcie uzyska ponad 11 tys. organizacji obywatelskich.
