Na sesji 28 marca 2013 r. Rada Gminy Stare Kurowo podjęła uchwałę w sprawie założenia przedszkola publicznego, przyjęcia aktu założycielskiego przedszkola oraz nadania statutu. Jako podstawę prawną wskazano art. 5 ust. 2 pkt 1 i ust. 5 oraz art. 58 ust. 1 i 6 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty. Zgodnie z art. 5 ust. 2 pkt 1 i ust. 5 ww. ustawy, szkoła i placówka, z zastrzeżeniem ust. 3a–3e, może być zakładana i prowadzona przez jednostkę samorządu terytorialnego. Zakładanie i prowadzenie publicznych przedszkoli, w tym z oddziałami integracyjnymi, przedszkoli specjalnych oraz innych form wychowania przedszkolnego (…) należy do zadań własnych gmin (ust. 5). Stosownie do art. 58 ust. 1 ustawy szkołę lub placówkę publiczną zakłada się na podstawie aktu założycielskiego, który określa jej typ, nazwę i siedzibę. Organ lub osoba, o których mowa w art. 5 ust. 2, zakładająca szkołę lub placówkę podpisuje akt założycielski oraz nadaje pierwszy statut (ust. 6).
Nowe – stare
Pismem z 16 kwietnia 2013 r. lubuski kurator oświaty zawiadomił organ nadzoru, iż przedszkole publiczne w Starym Kurowie, które ma zostać założone w myśl uchwały rady gminy z 28 marca 2013 r. z dniem 1 maja 2013 r. funkcjonowało już w roku szkolnym 2012/1013. Organ nadzoru po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego, na podstawie dokumentów otrzymanych od wójta gminy ustalił, że rada uchwałą z 2 grudnia 1997 r. nadała statut zakładowi budżetowemu –Przedszkole Komunalne w Starym Kurowie. Następnie uchwałą z 27 lutego 1999 r. dokonała przekształcenia Przedszkola Komunalnego w Starym Kurowie w jednostkę budżetową. Jak wyjaśnił wójt, przekształconej jednostce budżetowej nie nadano statutu ani aktu założycielskiego i tak funkcjonowała do dnia podjęcia kwestionowanej uchwały. W kolejnym piśmie z 2 maja 2013 r. poinformowano organ nadzoru, iż ,,brak jest dokumentów źródłowych, na podstawie których można stwierdzić datę powstania Przedszkola Komunalnego w Starym Kurowie”.
Czynność jednorazowa
W ocenie organu nadzoru, skoro niewątpliwie w gminie Stare Kurowo przedszkole funkcjonuje co najmniej od 2 grudnia 1997 r. brak jest obecnie podstaw prawnych do podjęcia przez radę gminy uchwały w sprawie jego założenia z dniem 1 maja 2013 r. Dotyczy to również podpisania aktu założycielskiego, na podstawie którego placówka jest zakładana jak i pierwszego statutu. Utworzenie przedszkola, podpisanie aktu założycielskiego i nadanie pierwszego statutu jest czynnością prawną jednorazową. Do czynności tych uprawniona jest rada gminy. Natomiast kolejne zmiany statutu należą już do kompetencji rady placówki. Za takim rozumieniem powyższych uregulowań przemawia również treść art. 42 ustawy o systemie oświaty, zgodnie z którym rada pedagogiczna przygotowuje projekt statutu szkoły lub placówki albo jego zmian i przedstawia do uchwalenia radzie szkoły lub placówki. Zatem w sytuacji gdy placówka już funkcjonuje do wprowadzenia zmian w statucie uprawniona jest wyłącznie rada szkoły, a w przypadku jej braku rada pedagogiczna (art. 52 ust. 2 ustawy).
W związku z powyższym w ocenie organu nadzoru rada pedagogiczna istniejącego przedszkola powinna przygotować projekt statutu i przedstawić go do uchwalenia radzie placówki. Brak jest natomiast podstaw prawnych do podejmowania tych czynności przez radę gminy.
(Rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody lubuskiego z 6 maja 2013 r., nr NK-I.4131.145.2013.AKop)
